Homilie Pasen 2023

Eens waart gij duisternis,

nu zijt gij licht door uw gemeenschap met de Heer.

Leeft dan ook als kinderen van het licht.

Alles echter wat aan het licht wordt gebracht,

komt in het licht tot helderheid.

En alles wat verhelderd wordt,

is zelf ‘licht’ geworden.

Zo zegt ook de hymne:

‘Ontwaak, slaper, sta op uit de dood

en Christus’ licht zal over u stralen.’

Zusters en broeders,

Deze woorden uit de brief aan de christenen van Efeze hoorden we op Laetare-zondag, halfweg op onze tocht naar Pasen. Woorden die vooruitliepen, die drie weken geleden al spraken over het mysterie dat we nu vieren.

Christus, licht der wereld. Drie keer klonk het deze nacht in het donkere duister. En duisternis is er en blijft een realiteit zoals onze wereld nu reilt en zeilt: Oekraïne, Rusland, Oost-Congo, Syrië, Turkije, Libanon, Israël en de Palestijnse gebieden, Nicaragua … Duisternis… Duisternis ook in de kleine geschiedenissen van wie wij mensen zijn…

Het staat er zo opvallend bij het begin van het evangelie van deze Paaszondag: Op de eerste dag van de week kwam Maria Magdalena vroeg in de morgen – het was nog donker – bij het graf. Maria Magdalena wist wat duisternis was. Lucas schrijft over haar: uit wie zeven duivels waren weggegaan. Een verwoest leven, een duister leven. Maar zij mocht Jezus ontmoeten en het werd toen al middenin het geleefde leven LICHT. Alles wat aan het licht wordt gebracht, komt in het licht tot helderheid. En alles wat verhelderd wordt, is zelf ‘licht’ geworden. Paus Franciscus zegt hierover: Allen die zich door Hem laten redden, worden bevrijd van zonde, droefheid, innerlijke leegte en eenzaamheid.

Maar voor Maria werd het opnieuw donker onder het kruis. Hij, die licht is, ging ten onder in de duisternis. Vanaf het zesde uur viel er een duisternis over het gehele land, tot aan het negende uur toe. Omstreeks het negende uur riep Jezus met luider stem: ‘Eli, Eli, lama sabaktani!’ dat wil zeggen ‘Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij Mij verlaten? Jezus, licht van de wereld, die zoveel duisternis uit mensenharten had verwijderd, die zoveel donkerte tussen mensen in had laten tot helderheid komen, wordt nu zelf door de duisternis opgeslokt. Het is de uiterste consequentie van Zijn zijn met ons! Hij is afgedaald in het donker van het mensenhart, in het donker van wat misloopt tussen mensen, in het donker van kleine en grote conflicten, in het duister van wat mensen elkaar aandoen. Hij is – en dit mochten we gisteren intens gedenken – zelfs nedergedaald ter helle: het donker van de eeuwen vóór zijn komst werd bezocht – zij allen die neerlagen in het duister van de dood. Hij is het dodenrijk binnengegaan, die plek van totale verlatenheid, los van elke verbondenheid.

Duisternis lag over het gehele land, over alles wat is. Enkel donker. De angst van de donkere nacht. Drie dagen zegt de Schrift: “Waar is God?” Broeders en zusters, we mogen die duisternis niet onderschatten. Jezus – onze Heiland, onze Redder – is ze doorgegaan. Dáár in die doodse duisternis kwam de Liefde binnen. En het antwoord kwam – over de dood heen, doorheen de dood. Deze nacht: Christus, licht der wereld.

In de lofzang op de Paaskaars klonk: In deze nacht wijst een stralend licht de weg, het licht dat alle duisternis verdrijft. In deze nacht heeft Jezus Christus de ketenen van de dood verbroken en is Hij als Overwinnaar uit de doden opgestaan. Hoe goed zijt Gij, Heer God, hoezeer hebt Gij ons liefgehad. O waarlijk heilige nacht: hemel en aarde worden één, God en mens ontmoeten elkaar!

Eens waart gij duisternis, nu zijt gij licht door uw gemeenschap met de Heer. Zusters en broeders, daaraan hebben we deel door onze gemeenschap met de Heer Jezus. Hij – de Levende – is met ons, bij ons. Hij deelt ons leven en brengt telkens opnieuw licht in onze duisternis. Sint Paulus schrijft het zo sterk in zijn brief aan de Romeinen:

Wie zal ons scheiden van de liefde van Christus? Verdrukking wellicht of nood? Vervolging, honger, naaktheid, levensgevaar of oorlog? Maar over dit alles zegevieren wij glansrijk, dank zij Hem die ons heeft liefgehad. Ik ben ervan overtuigd dat noch de dood, noch het leven, noch engelen noch boze geesten, noch wat is, noch wat zijn zal … ons zal kunnen scheiden van de liefde Gods die is in Christus Jezus, onze Heer!

Amen! Zalig Paasfeest!

Abt. manu